Təsəvvüf Ədəbiyyatında Eşq
Təsəvvüf ideoloqları eşqi iki yerə ayırırlar: 1.Məcazi eşq; 2.Həqiqi və ya ilahi eşq. Bəzi şərhlərdə platonik (əflatuni) və ruhani eşqdən də söhbət gedir.
İrfani düşüncədə məcazi eşq dedikdə, maddi dünyaya, onun cism və varlıqlarına olan eşq nəzərdə tutulur ki, buna dünyəvi eşq də deyirlər. Həqiqi eşq anlayışı isə Allaha, vücudiküllə olan sevgini özündə ehtiva edir ki, bunu ilahi eşq də adlandırırlar. Quran ayələrinə isnad edən təsəvvüf təfsirçilərinə görə, Allah-taala «özünü aşkara çıxarmaq və tanıtmaq üçün» xəlq etdiyi insanı və insana xatir yaratdığı maddi varlığı sevərək və sevgi üçün xəlq etmişdir. Deməli, sevgi və eşq xilqətin mahiyyət və fitrətindədir. Hürufiliyin banisi F.Nəiminin bu inancı eynilə sufizmdə də vardır:
Eşq ki işində möhkəm oldu,
Eşqə qovuşan da adəm oldu.
Torpaq ilə su qarışdı möhkəm
Karxana bir az da möhkəm oldu
Təsəvvüfdə eşq və məstlik bir-birindən ayrılmaz və biri digərini tamamlayan anlayışlardır. Belə ki, eşq insana Allahla bə- şər övladı arasındakı ilk əhd-peyman günü, yəni «ruzi- ələst»də, ilkin məclisdə («bəzmi-əzəl»də) təlqin edilmiş, eşq yükü bəndənin üzərinə qoyulmuş və insan bu eşqin sevinc və feyzindən məst olmuşdur. Elə buna görə də insan ilkin yaradılış günündən eşq zövqünün məstidir. Bəzmi-əzəldə içmişəm vəhdət meyinin cürəsin,
Şöl cürədən kim ta əbəd sərməsti-məxmur olmuşam. –
dedikdə Nəsimi bunu nəzərdə tuturdu. M.Əvhədi isə həmin qayəni belə ifadə edirdi:
Eşqin camından oldu o bağü bahar məst,
Dövranü dəhrü aşiqü eşqü nigar məst.
Nahid məst oldu, qəmər də onun kimi,
Gün məst çıxdı, oldu fələkdə nə var məst.
Qəzəldə bütövlükdə bütün xilqətin, kainat «çəmənindəki» hər kəsin və hər şeyin ilahi eşqin badəsi ilə məst və xumar olmasından söhbət gedir. Nəsiminin «Məst» rədifli qəsidəsi də eyni ideyanın bədii və obrazlı ifadəsinə yönəlib. Füzulinin «Leyli və Məcnun» poemasının qəhrəmanı Məcnun həqiqi eşqin təsiri ilə elə sərməst olur ki, dünyanın nə olduğunu idrak etmir: «Öylə sərməstəm ki, idrak etməzəm dünya nədir». Təsəvvüfdə eşqin yönü məcazdan həqiqətə, hissi aləmdən ilahi varlığa doğru yönəlir. Mərifət əhli məcazi eşqi də qəbul edir. Onlara görə kəsrət aləminin, aləmi-cuzvün bütün zərrələrində, o cümlədən hər bir insanda ilahi varlığın vəchindən bir təcəlli nuru vardır. İnsan başqa varlıqlarda, xüsusilə də öz həmcinslərində həmin nuru görüb ona meyl edir, onu sevir. Bu maddi dünya sevgisi, hissi aləmdəki zərrələrə mehr, başqa sözlə, məcazi eşq olsa da, məqbuldur. Çünki, əvvələn, bütün məxluqat Tanrı tərəfindən və onun zatından yaradılıb. İkincisi isə, məcazi eşq özü həqiqi eşq üçün başlanğıc, məhəbbət yolunun ibtidasıdır. İnsanı küfrdən imana, naqislikdən kamilliyə, cəhldən arifliyə aparan yeganə və həqiqi yol da budur. Çünki Xuda eşqi həqiqət əhli, aşiqlər üçün əvəzsiz həqiqət yolu kimi müəyyənləşdirib. Həqiqi saliklər ancaq bu yola baş əyərlər:
Qəd ənarəl eşqü, lil üşşaqü münhacəl-hüda,
Saliki-rahi-həqiqət eşqə eylər iqtida.
…Vadiyi-vəhdət həqiqətdə məqami-eşqdir
Kim, müşəxxəs olmaz ol vadidə sultandan gəda.
астра ессентуки президентский отель москва
карагай башкирия санаторий сколько стоит путевка гостиница карелия санкт петербург официальный
гостиница самара геленджик официальный сайт экопарк ворсма айвазовский крым
судак жилье с бассейном гостиница грез барнаул
лечение пареза отзывы о санатории крым в партените база отдыха с детской площадкой
alex отель санкт петербург ооо лечебно профилактическое учреждение санаторий дорохово guest house kiparis
гостиница браво оренбург гостиницы тында
пятигорская канатная дорога гостиница факел оренбург санаторий семидворье крым официальный сайт
ковчег томск гостиница автомобилист хоста официальный сайт коктебель камелия кафа
космос гостиница курган мини отель спутник казань
отель кубань пансионат геленджик отель виктор в сочи кабардинка отзывы отдыхающих 2021
санатории на волге отель малахит воткинск отель империя сочи
пансионат с лечением жемчужина кабардинка официальный
гостиница в красноуфимске vesna sochi ru кавказские минеральные воды отзывы
отдых в гагра отель лужники москва жемчужина в сочи официальный сайт
санаторий русь в сочи отдых в ярославле с бассейном
репино бассейн пансионат знание адлер показать на карте отели калуги с бассейном
атрофия зрительного нерва лечение в россии bridge resort фигурная ул 45 сочи мисхор отель венера
отель пальма сочи спа отель в алуште
санаторий самара кисловодск официальный сайт санаторий им георгия димитрова лечение рефлюкс
санаторий в кисловодске долина нарзанов береговое отели с бассейном белоруссия дома отдыха
отель гриджио анапа санатории лечение псориаза
гостиница в уфе возле аэропорта дарсонвализация местная отель капитал новороссийск
алтуфьевское шоссе д 28 где отдохнуть в краснодарском крае недорого отели ялты с бассейном
калина калининград гостевой дом отель елена ейск
курорты сестрорецка ленинградской области спа отели кисловодска с бассейном где встретить новый год в адлере 2022
грибоедова 19 дзержинск отель актер ялта официальный сайт ресторан лира гамма сириус
рандеву якутск ейск гостиницы у моря с бассейном
бутик отели санкт петербурга гостиница восток тюмень цены алушта санаторий голден
туры в россии на море все включено черноморец абхазия калининград пруссия
санаторий морской прибой санаторий санта татарстан
калининград в сентябре отдых санаторий киев алушта сочи гостиницы с бассейном и детской площадкой
санаторий евпатория крым официальный сайт отель феодосия официальный сайт цены ивушка санаторий
геленджик санаторий солнце был построен в золотой петушок пенза
отель в репино с бассейном витязево аквамарин на карте детский санаторий кисловодск
пансионат жемчужина сочи официальный сайт отели ижевска евпатория отзывы о гостиницах с детьми
гостиница анапа в анапе отель liberty fly
отель аквамарин янтарный старица москва анапа ол инклюзив
холидей инн сокольники цены грейс калипсо отзывы спа отель в чебоксарах
тур в крым все включено с перелетом солнечный 4
отель лиман курортный комплекс молния ямал песочная бухта севастополь цены
отель визит в сочи синоптик мисхор ессентуки целебный ключ санаторий
отель лиго морская крым апартаменты азимут роза хутор официальный сайт
сколько стоит минеральная вода тихий дон гагра абхазия гостиницы благовещенская краснодарский край
санаторно курортное где можно отдохнуть с ребенком коктебель крым отдых 2021 цены
отель приморский сочи
аврора вилладж мурманск стоимость
отель вилла елена ялта
куда лучше поехать отдыхать в абхазии
отель талисман санкт петербург васильевский остров
отель гринн курск
новый год в ялта интурист 2022
солнечный официальный сайт
анапа джемете все включено
гостиница в форосе
гагрипш меню и цены
отель милан белгород официальный сайт
holidays to cancun all inclusive
hotel a cancun
cancun all-inclusive packages
resorts mexico cancun
club med cancun snorkeling
cancun mexico best all inclusive resorts
all inclusive resorts cancun packages
cancuun
all inclusive vacation to cancun
[url=https://alsmery.com/member.php?u=37]family vacation in cancun mexico[/url]
cancun destinations
best hotel deals in cancun
all inclusive cancun mexico
best bars in isla mujeres
best all inclusive resorts in cancun riviera maya
cancun cards complimentary travel
all inclusive hotel cancun mexico
adults only cancun resorts
tripadvisor los cabos hotels
cancun private resorts
suites cancun
all inclusive resorts in cancun with airfare
mexico canun
me cancun all inclusive packages
travelcancun
top cancun all inclusive adults only resorts
most expensive resort cancun
the cancun resort
best hotels to stay in cancun mexico
top all-inclusive resorts in cancun
all-inclusive vacation packages to cancun
cancun all.inclusive resorts
moon palace vs beach palace
cheap vacations packages to cancun mexico
resorts in cancun all inclusive with airfare
strip clubs in cancun
cancun all inclusive resorts adults only reviews
best area to stay in cancun for families
best all inclusive cancun hotels
luxury resort cancun
best luxury resorts in cancun
cacncun
all inclusive cancun vacation
top all inclusive cancun resorts
list of all inclusive resorts in cancun
beach resort cancun
how do all inclusive resorts make money
palace resorts cancun
cancun review
oceanfront resort cancun
cancun all inclusive with flight
https://www.plotip.com/domain/cookingclassesgoa.com
all inclusive cancun packages
https://championsleagueyears.com/article/north-goa-vs-south-goa-the-never-ending-dilemma-of-visiting-the-hippest-city-in-2022
cancun all inclusive resort packages
https://www.allaboutcuisines.com/cooking-school-classes/all
maroma beach all inclusive resorts
https://www.metal-tracker.com/forum/member.php?action=profile&uid=927280437
https://drugsoverthecounter.com/# over the counter medicine for strep throat
strongest over the counter sleep aid potassium supplements over-the-counter
https://over-the-counter-drug.com/# best ed pills over the counter
what is the best over-the-counter anti-inflammatory for dogs over the counter muscle relaxers
Keep me posted on how things go for you can azithromycin treat uti
over the counter yeast infection best over the counter teeth whitening
over the counter anxiety meds best over the counter sleeping pills
https://over-the-counter-drug.com/# strongest antifungal over the counter
pills like viagra over the counter cvs over the counter inhaler walmart
over the counter antihistamine strongest over the counter pain reliever
strongest over the counter painkillers arthritis medicine for dogs over the counter
over the counter anti nausea medication blood pressure over the counter medication
https://amoxil.science/# how much is amoxicillin prescription
https://stromectol.science/# ivermectin 500ml
What side effects can this medication cause? Read here.
ivermectin topical
Comprehensive side effect and adverse reaction information. All trends of medicament.
drug information and news for professionals and consumers. safe and effective drugs are available.
https://stromectolst.com/# ivermectin coronavirus
Everything about medicine. safe and effective drugs are available.
Generic Name. Comprehensive side effect and adverse reaction information.
how much does ivermectin cost
Everything information about medication. Best and news about drug.
lasix Portugal The specific objectives are identical to those in Study00145121, with the exception that Duavee has been replaced by BZA CE
Everything what you want to know about pills. Long-Term Effects.
https://stromectolst.com/# ivermectin cream 5%
Best and news about drug. Drug information.
earch our drug database. Commonly Used Drugs Charts.
п»їorder stromectol online
Everything information about medication. Top 100 Searched Drugs.
borrowing authority or plunge the country into its first credit default buy priligy 60 mg
Read here. Read information now.
stromectol tab price
Read information now. Generic Name.